‘Provincia O’Connor’: Irish in Bolivia *** Irlandczycy w Boliwii

Okazuje się, że mój Freddy to nie jedyny łącznik Boliwii z Irlandią. Podczas naszego trzyletniego pobytu spotkaliśmy tu bowiem kilku Irlandczyków i odwiedziliśmy kilka irlandzkich pubów, które spotkać można w niemal każdym większym mieście. Wydaje się, że przyjaźń boliwijsko – irlandzka kwitnie, a jej rozwojowi nie przeszkodził nawet incydent sprzed kilku lat, kiedy to w Santa Cruz de la Sierra zastrzelono oskarżonego o planowanie zamachu na prezydenta Evo Moralesa, mężczyznę z Tipperary (—> Irish Times).

It turns out that my Freddy is not the only link between Bolivia and Ireland. During our three-years stay we met here few Irishmen and visited several Irish pubs that can be found in almost every major city. It seems that Bolivian – Irish friendship flourishes, and even the incident from few years ago, when Bolivian police in Santa Cruz de la Sierra shot dead the Tipperary man accused of  planning the assassination of President Evo Morales, did not ceased the relationship between the two countries (—> Irish Times).

Wiedzieliście jednak, że za górami, za lasami, na boliwijskiej wsi w departamencie Tarija, znajduje się Prowincja O’Connor, której wielu mieszkańców nosi gen rudych włosów? Otóż, okazuje się, że przyjaźń boliwijsko- irlandzka jest o wiele głębsza, niż zamiłowanie do dobrego piwa i innych trunków, a to, o czym was opowiem, jest kolejnym potwierdzeniem na to, iż Irlandczyków po prostu nie da się nie lubić:)

Did you know that beyond the mountains and forests, deep in the Bolivian countryside of Tarija department, there is a Province O’Connor, whose many residents inherited red hair gene? Well, it turns out that the Irish – Bolivian friendship is much deeper than passion for good beer and other beverages, and what I will tell you next is another explenation of why Irish people are so likable in the world :)

Provincia O'Connor

graf.: www.oas.org

Nazwa tego tropikalnego regionu wywodzi się od nazwiska Francisco Burdetta O’Connor – bohatera walki o niepodległość Ameryki Poludniowej. Zacznijmy jednak od początku, bo to całkiem ciekawa historia!

The name of tropical region in Tarija department was derived from the name of Francisco Burdett O’Connor – one of the heroes of  South American Independence War. But let’s start from the beginning, because it’s such an interesting story!

fot.: Wikipedia

fot.: Wikipedia

Francis  O’Connor urodził się w Cork, w zamożnej rodzinie protestanckiej. Większość swojego dzieciństwa spędził w DanganCastle, byłym domu rodziny Arthura Wellesleya, Pierwszego Księcia Wellington. Po pewnych kłopotach spowodowanych przez jego ojca, Rogera O’Connor, Franciszek i jego brat Feargus zdecydowali się opuścić dom, kradnąc konie od swojego brata Roderica, podróżując do Londynu i szukając schronienia u znajomego rodziny, Francisa Burdetta. Burdett przyjął ich pod swoje skrzydła, a w podzięce, Franciszek dodał nazwisko opiekuna do swojego.

Francis O’Connor was born in Cork, into a prominent Protestant family.  He spent much of his childhood in Dangan Castle, former home of Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington. After some trubbles caused by his father, Roger O’Connor, Francis and his brother Feargus decided to leave, stealing horses from their brother Roderic, travelling to London and asking to be taken in by family friend, Francis Burdett. Burdett looked after them, and grateful Francis later added his guardian’s surname to his own.

W 1819 roku, Francis O’Connor dolączyl do walki o niepodległości Ameryki Łacińskiej i z setką oficerów i setką mężczyzn Irlandzkiej Legii pod dowództwem pułkownika Williama Aylmer, wyruszyl do Nowego Lądu statkiem z Dublina. Posilki przybyly na Wyspe Margarita u wybrzeży Wenezueli, zastając tam bardzo skromne warunki. Oslabione śmiercią i dezercją duzej liczby zolnierzy, w marcu 1820 irlandzkie posilki zaatakowały miasto Ríohacha, później zas uczestniczyły w oblężeniu Cartagena i kampanii przeciwko Santa Marta. W koncu jednak Irlandczycy, zdemoralizowani nieudolnym dowodztwem Generala Mariano Montilla, zbuntowali się, w nastepstwie czego, w czerwcu 1820 zostali rozbrojeni i siłą wyslani na Jamajkę (moglo byc gorzej:)

In 1819, Francis O’Connor enlisted in the Latin American independence cause of Simon Bolivar, and sailed from Dublin with 100 officers and 101 men of the Irish Legion under the command of Colonel William Aylmer. The force arrived at Margarita Island off the coast of Venezuela where they find very poor conditions. After losses through death and desertion, in March 1820 the force attacked the city of Riohacha on the mainland, which they temporarily occupied. Later the force was involved in the siege of Cartagena and the campaign against Santa Marta. However, the Irish soldiers became demoralized by the conduct of the war by General Mariano Montilla and when indiscipline evolved into mutiny, in June, 1820 the Irish force was disarmed and shipped to Jamaica (could be worse:)

W 1824 roku, Francis O’Connor dołączył jednak do Zjednoczonej Armii Wyzwolenia Per. Sześć miesięcy później, Simon Bolivar mianował go szefem sztabu, a w 1825 roku, Antonio José de Sucre, obrał go dowodcą kampani Gornego Peru (dzisiejszej Boliwii) – ostatecznej lini obrony rojalistow.

After that, O’Connor joined the United Army of Liberation in Peru in 1824, and six months later Bolívar appointed him chief of staff. Year later, Antonio José de Sucre chose him to direct the Campaign in Upper Peru (today’s Bolivia), the last royalist resistance.

Za zaslugi, w 1826 roku Francisco O’Connor został mianowany wojskowym gubernatorem Tarija, a rok pozniej wydał odezwę zachęcającą Irlandczyków do osiedlenia się w “Nowym Éirinn’.

W miedzyczasie brał udział w walkach między państwami Ameryce Południowej, pomagajac w pokonaniu argentyńskiej armii w bitwi o Montenegro. Francisco O’Connor zmarł w Tarija 5 października 1871 w wieku osiemdziesięciu lat, a jego wspomnieńa zatytułowane ‘Independencia Americana: Recuerdos de Francisco Burdett O’Connor’, opublikowane w 1895 roku, do dzis są uważane za ważne świadectwo wojny o niepodległość Ameryki Poludniowej.

In 1826 Francisco O’Connor was appointed military governor of Tarija and year after, he published a proclamation encouraging Irish people to settle in the ‘New Éirinn’ of Tarija.

Later, he was involved in the wars between the successor states in South America, helping to defeat an Argentine army at the Battle of Montenegro in Bolivia among others. Francisco O’Connor died in Tarija on 5 October 1871 at eighty years of age and his memoirs entitled Independencia Americana: ‘Recuerdos de Francisco Burdett O’Connor’, published in 1895, became an important testimony of South American war of independence.

*

Prowincja Burdett O’Connor jest jedną z sześciu w DepartamencieTarija, z administracją w mieście Entre Rios. Graniczy ona z Gran Chaco (Villamontes), Mendez (San Lorenzo), Cercano (Tarija) i Arce. Jest częścią Rezerwatu Naturalnego Tariquía, chroniącą regiony środkowych Andów, południowo – andyjskich Yungas i górskie suche lasy. Ci, którzy decydują się na podróż z Villamontes do Tarija starą, niebezpieczną, ale niezwykle malowniczą drogą, będą przez tę prowincję przejeżdżać, podróżując wzdłuż rzeki Pilcomayo.

Burdett O’Connor province is one of six provinces in the Tarija Department, with the capital Entre Rios,  bordering with The Gran Chaco (Villamontes), Mendez (San Lorenzo), Cercano (Tarija) and Arce. It has in it’s borders Tariquía Flora and Fauna National Reserve, protecting part of the Central Andean puna, Southern Andean Yungas, and Bolivian montane dry forests ecoregions. Those, who choose to travel from Villamontes to Tarija by the old and dangerous but scenic road, will pass right through it, travelling along the River Pilcomayo.

My sami nie odwiedzilismy tego regionu, ale spotkalismy miłych ludzi pochodzacych z prowincji O’Connor, ktorzy z wielkim szacunkiem opowiadali nam o irlandzkim bohaterze poludniowoamerykańskiej wojny o niepodległość, której rocznica obchodzona jest w Boliwii 6 sierpnia (—> Dia de la Patria). Gdybyscie wiec pewnego dnia podrozowali po południowej Boliwii, zastanawiając się, skad tam tyle rudowlosych ludzi – wspomnijcie historię Francisco Burdetta O’Connor i i jego rodaków, którzy, niemal 200 lat temu, znalezli w Boliwii swoj nowy dom.

We havn’t visited it ourselves but met some nice people who were born it this area and who spoke with a great esteem of the late Irish hero of the South American War of Independence, which is celebrated in Bolivia on the 6th of August (—> Dia de la Patria). So, one day, when you travel around South Bolivia wondering where all these red heads, sometimes wearing indeginous clothes, come from – remember the story of  Francisco Burdett O’Connor and his countrymen, who almost 200 years ago had made Bolivia their new home. 

Source/ źródło : Wikipedia.

‘Dia de la Patria’: Bolivia’s Independence Day * Dzień Niepodległości Boliwii

Boliwia, świętuje Dzień Niepodległości (Dia de la Patria) w dniu 6 sierpnia. We wszystkich miastach organizowane sa patriotyczne marsze, parady wojskowe, tańce uliczne i imprezy kulturalne, ktore odzwierciedlają bogate dziedzictwo kraju.

Bolivia, celebrates its Independence Day on August 6. The Independence Day, also known as Dia de la Patria, is a national holiday in Bolivia and celebrations are held throughout the country with patriotic marches, military parades, school bands marches, gun salutes, street dances and carnivals, and cultural events reflecting the rich heritage of the country.

Trochę historii w skrocie/ A bit of history:

Hiszpańska okupacja Boliwii, wcześniej znanej jako Górne Peru lub Charcas, rozpoczęła się w 1525. W tym okresie wielkie zasoby srebra Boliwii staly sie filarem hiszpańskiego bogactwa. Wpływ kolonizatorow zaczal sie zmniejszac w czasie wojen napoleońskich, kiedy nastroje nacjonalistyczne zaczęły rosnac ze względu na szereg wydarzeń w hiszpańskiej Ameryce, ale przede wszystkim dzieki wysiłkom Simona Bolivara – wenezuelskiego przywódcy politycznego i wojskowego, który prowadził walki przeciwko hiszpańskiej władzy kolonialnej w regionie. Simon Bolivar oraz jego towarzysze – Jose de San Martin i Antonio Jose de Sucre – byli przywodcami wielu kampanii powstanczych na terenie Boliwii.

The Spanish occupation of Bolivia, previously known as Upper Peru or Charcas, began in 1525, and at the time Bolivia was governed by the viceroy of Lima. During this period Bolivian silver became the mainstay of Spanish wealth. Spanish influence, however, began to decline during the Napoleonic wars, and the nationalist sentiments began growing due to a number of events in Spanish America, but mainly because of the efforts of Simon Bolivar, a Venezuelan military and political leader who led numerous wars against Spanish colonial rule in the region. Simon Bolivar’s companions – Jose de San Martin and Antonio Jose de Sucre – also led many such independence campaigns.

W teorii, Boliwia ogłosiła wolność w 1809 roku, ale musialo minac koleknych 16 lat, zanim stała się republiką. Wreszcie, w dniu 6 sierpnia 1825 roku wysiłki Simona Bolivara zostały nagrodzone ustanowieniem Republiki Boliwii. Jak latwo sie domyslic, kraj zaczął być nazywany Boliwia na czesc legendarnego bohatera.
Niestety, okres wojny doprowadzil do niestabilności zarowno politycznej jak i gospodarczej Boliwii, i tak, od czasu uzyskania niepodległości, straciła ona ponad połowę swojego terytorium na rzecz krajów sąsiednich.

In theory, Bolivia proclaimed its freedom in 1809, but it took another 16 years of war before Bolivia became a republic. Finally, on August 6, 1825, the efforts of Simon Bolivar were rewarded with the establishment of the Republic of Bolivia, that was called after its legendary hero.
However, a period of political and economic instability in the early-to-mid-19th century weakened Bolivia. Thus, since independence, Bolivia has lost over half of its territory to neighboring countries.

Symbole narodowe Boliwii/ National symbols:

Flaga Boliwii została przyjęta w dniu 31 października 1851 roku. Składa się ona z trzech poziomych pasów o równej wielkości: czerwonego, zoltego i zielonego. Kolor zielony symbolizuje bujny urodzajność ziemi, żółty uosabia zasoby naturalne kraju, a czerwony oznacza odwagę boliwijskich żołnierzy, walczacych o niepodleglosc.

The national flag of Bolivia was adopted on October 31, 1851. It consists of three horizontal stripes of equal size. The top band is red, the middle is yellow, and the bottom band is green. The green color symbolizes the lush fertility of the land, yellow epitomizes the natural resources of the country, and red represents the courage of the Bolivian soldiers who fought for the independence and for the preservation of the country.

IMG_8049

(Boliwijski Alan Partridge)

Herb Boliwii sklada sie z centralnego kartusza otoczonego flagami Boliwii, muszkietami, które symbolizują walkę o niepodległość, siekiera i czerwonym kapturem frygijskim, który jest symbolem wolności i swobody oraz gałęziami laurowymi, symbolem pokoju. Kondor, siedzący na tarczy jest zas symbolem chęci obrony narodu i jego wolności. Centralny kartusz otoczony jest dziesiecioma gwiazdami, które symbolizują dziewięć obecnych departamentos i utracona prowincje Litoral, przejeta przez Chile w 1879 roku. W górnej sekcji znajduje sie nazwa ‘Boliwia’. W kartuszy widoczne sa: góra Potosi ‘Cerro Rico i wschodzące nad nia słońce. Ponizej alpaca symbolizujaca Altiplano, palmy – symbol zachodniej tropikalnej części Boliwii oraz snop przenicy, symbolizujacy zyzne doliny Cochabamba i Tarija.

The coat of arms of Bolivia has a central cartouche surrounded by Bolivian flags, muskets that symbolizes the struggle for independence, an axe and a red Phrygian hood, which is the symbol of liberty and freedom and the laurel branches symbols of peace. The condor, perched upon the shield, represents willingness to defend the nation and its liberty. The central cartouche has a border with ten stars in the bottom, which symbolize the nine Departments and the former province Litoral that was taken over by Chile in 1879, and the name of Bolivia in the top section. Within the border the silver mountain Potosí ‘Cerro Rico’ is depicted, with a sun rising above it. Alpaca symbolises Altiplano, a palm tree – Western tropical parts of Bolivia and some wheat – valleys of Cochabamba and Tarija.

IMG_8046

Whipalawielokolorowa flaga,obecnie kojarzona z rzadzaca partia polityczna Evo Moralesa, uznana zostala dosyc niedawno za nowe godlo, które powinno być powieszone po lewej stronie flagi Boliwii. Whipala powinna reprezentowac wielokulturowosc Estado Pluronacjonal, ale w rzeczywistosci jest symbolem ludow Aymara i Quechua zamieszkojacych Altiplano. Dlatego tez w niektórych departamentach, jak Santa Cruz, flaga ta jest nieobecna. Zreszta Crucenos, niezgadzajacy sie z polityka Evo Moralesa czy raczej z jego przynaleznoscia etniczna, 6 sierpnia świętuja swoja zielono-biało-zieloną flagę i własny hymn.

Whipala – a multicoloured flag invented in 1973 (now symbol of Evo Morales’ political party) is a new national emblem, that usually should be flown to the left of Bolivian flag. It represents Aymara and Quechua people of Western Bolivia and because of that in some departments like Santa Cruz, this flag is absent. Crucenos, as opposed to Evo Morales’ politics as well as his ethnic origin, on 6th August celebrate their own green-white-green flag and their own anthem.

DSCN0283

Teczowe kolory flagi Whipala, skladajacej sie z 49 kwadratow, symbolizuja/The whipala contains 49 squares using the seven visible colors of the rainbow which represent the following:

* Czerwony: Ziemie i czlowieka andyjskiego/ Red: The Earth and the Andean man
* Pomaranczowy: Społeczeństwo i kulture/ Orange: Society and culture
* Żółty: Energie/ Yellow: Energy
* Biały: Czas/ White: Time
* Zielony: Zasoby naturalne/ Green: Natural resources
* Niebieski: Niebiosa/  Blue: The heavens
* Fioletowy: rząd andyjski i samostanowienie/ Violet: Andean government and self-determination

Jako ze Imperium Inków zostało podzielone na cztery główne regiony (zwane suyus) istnieja cztery Whipalas Boliwii, w ktorych ukośne paski i kolorowe kwadraty ułożone sa inaczej, w zależności od suyu, lub regionu, ktory flaga ma symbolizować.

As, the Incan Empire was divided into four main regions (called suyus), there are actually four whipalas in Bolivia, where the diagonal stripes of colored squares are arranged differently, depending on which suyu, or region, the flag is meant to represent.

I wreszcie, narodowe kwiaty Boliwii: el pataju i la kantuta. Pierwszy rosnie w tropikach, a ostatni na terenach gorzystych. Oba kwitna w kolorach boliwjskiej flagi. jest jeszcze jedna roslina, utozsamiana na calym swiecie z Boliwia – koka, ktora ma swoj specjalny dzien kiedy indziej:)

And last but not least, the Bolivian national flowers: el patujú & la kantuta. The first grows in the tropics and the latter in the highlands. Both flourish in the colours of Bolivian flag. There is another plant that people around the world associate with Bolivia – coca, which has its own day other time:)

Bolivia's national flowers

fot. Boliviana de Aviacion facebook page

Sources:

http://www.mapsofworld.com/bolivia/independence-day.html, http://www.boliviabella.com/independence-day.html oraz https://en.wikipedia.org/wiki/Bolivia